Tiêu diện đại sĩ là ai? Ý nghĩa của hình tượng tiêu diện đại sĩ

Hầu hết tại các ngôi chùa mọi người thường thấy tượng Tiêu diệt  đại sĩ được đặt cạnh tượng Hộ pháp vi đà. Đây được coi là 2 vị Phật có khả năng tiêu diệt cái ác, trấn an dân chúng và bảo vệ bình an cho trần gian. Vậy Tiêu diệt đại sĩ là ai và mang ý nghĩa như thế nào trong tục thờ cúng ở Việt Nam? Mời bạn cùng Vật phẩm Phật giáo tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây. 

I. Tiêu diện đại sĩ là ai?

Tiêu diện đại sĩ  hay còn được gọi là ông Ác hay ông Tiêu, thường được thờ phụng tại nhiều ngôi chùa ở Việt Nam và Trung Quốc. Tại các ngôi chùa, tượng của vị này thường được thờ phía bên trái chính điện, còn phía bên phải là thờ vị Hộ pháp vi đà (còn được gọi là ông Thiện) 

Nếu bạn là Phật tử hoặc thường đi đến chùa chiền sẽ thấy 2 bên chính điện là hai vị thần, một vị thể hiện sự dữ dằn chính là Tiêu diện đại sĩ và một vị hiền lành là hộ pháp vi đà. Theo sử sách ghi lại, Tiêu diện đại sĩ chính là hóa thân của Bồ Tát Quan Thế Âm với nhiệm vụ là trừng trị những quỷ yêu và giúp đỡ nhân gian. 

Ông Tiêu có hình dáng bên ngoài là một vị tướng nam oai phong, nghiêm nghị. Tượng mặc trang phục võ tướng, tay trái chống nạnh, tay phải cầm lá cờ với gương mặt đáng sợ. Trên đầu và trán tướng có 3 cái sừng nhọn hoắt, miệng rộng, răng nanh dài mọc lởm chởm, miệng thét ra lửa, hai mắt lồi to trợn ngược và chiếc lưỡi cong dài qua ngực. 

Xem thêm các bài viết liên quan đến kiến thức phật giáo khác:

• Nội dung văn tế thập loại chúng sinh của đại thi hào Nguyễn Du 
• Ghi nhớ lời phật dạy về cuộc sống để có cuộc sống an nhiên 

Ngoại hình của Tiêu diện đại sĩ 

II. Sử sách ghi chép về tiêu diện đại sĩ

Ngoài tên ông Tiêu hay ông Ác thì Tiêu diện đại sĩ cũng có những tên gọi khác như: Diện nhiên quỷ vương, Diện nhiên, Tiêu diện đại quỷ vương, Đại Sĩ Vương. Ông được coi là vị vua của Ngạ Quỷ vì mang khuôn mặt màu đỏ, như đang bốc cháy. Ông là vị thần nổi tiếng của Phật giáo mà ai cũng biết đến. 

Lý do mà ông Tiêu có thân hình ốm yếu, miệng như bốc ra lửa, cổ họng bé xíu đó là sự tham lam, keo kiệt, nghiệp ác của kiếp trước nên mới bị quả báo. Đây cũng là đặc điểm nhận dạng thân thể ngạ quỷ (quỷ đói).

Quỷ vương sẽ cai trị tất cả ngạ quỷ, vì vậy người ta cho rằng ông là hóa thân của Bồ Tát Quan Thế Âm. Còn đối với Đạo giáo sẽ gọi ông là Phổ Độ Chơn Quân hoặc ông Phổ Độ. Vào dịp Tết Trung Nguyên, những người này thường bái Diện Nhiên Đại Sĩ trước rồi mới  bái lạy tổ tiên. 

Tượng Bồ Tát Quan Thế Âm 

Tại Đài Loan có rất nhiều ngôi miếu thờ cúng vị này để không bị quấy phá, bởi họ tin rằng những vong linh, linh hồn vất vưởng ở dương gian đều do ông cai trị. 

Hình tượng của Tiêu diện đại sĩ ở mỗi nơi đều có sự thay đổi khác nhau, nhưng đều chung đặc điểm nổi bật là răng nhọn hoắt, mắt lồi to, lưỡi cong dài rất đáng sợ. 

Tiêu Diện đại sĩ được ghi chép trong sử sách Phật giáo được kể rằng trong một đêm đang thực hành thiền định, lắng nghe lời Phật dạy, vị tôn giả A Nan nhìn thấy một con quỷ đói rất hung dữ tên là Diệm Khẩu. Chính con quỷ này đã đến trước mặt tôn giả và bảo 3 ngày nữa ông sẽ chết và bị xuống giới Ngạ Quỷ (quỷ đói). 

Khi nghe được điều này vị tôn giả rất ngạc nhiên và sợ hãi, bèn hỏi con quỷ Diệm Khẩu đó cách hóa giải tai ương. Nó trả lời rằng: “Vào sáng mai tôn giải nên cúng dường thức ăn và nước sạch cho các vong linh, trăm ngàn ngạ quỷ, cho vô số các vị đạo sĩ Bà La Môn, các vị chư thiên và các vị Thần đang trị vì, vì họ mà cúng dường Tam Bảo. Sau đó tôn giả sẽ thoát khỏi cảnh bị đày, tăng thêm tuổi thọ và sanh lên cõi Trời”

Khi nghe thế, tôn giả đã làm theo lời dặn, thực hiện nghi thức hành trì và thiết cúng thí thực. Sau đó tôn giả cũng thoát khỏi nạn đúng như lời quỷ nói. Từ đó trở về sau các nơi khi thực hiện nghi thức này cũng thường có thêm bàn thờ Tiêu diện đại sĩ xem như biết ơn, tôn thờ và nhớ lời nhắc nhở như người đã bảo. 

III. Hình tượng tiêu diện đại sĩ mang ý nghĩa gì? 

Tương truyền rằng, Tiêu diện đại sĩ là vị Bồ tát cứu độ chúng sanh và chuyên trừng trị những quỷ yêu tác quái. Một mặt bồ tát Quan Thế Âm là người phụ nữ từ bi, hiền lành, mặc trang phục thanh tao, tay phải cầm bình cam lồ, tay trái dùng dành dương liễu phổ độ chúng sanh. Một mặt còn lại là Tiêu diện đại sĩ thì mang gương mặt đáng sợ, trang phục võ tướng, tay cầm lá cờ, ở nơi cõi ma quỷ, thế lực hung ác. 

Tiêu diện đại sĩ là hiện thân cho hình tượng diệt trừ yêu ma, quỷ quái 

Theo sử sách ghi chép có thể do sự hiền lành từ bi không thể nhắc nhở, giúp chúng sanh không ngoan và đi theo lối sống thiện nên bồ tát mới dùng tới tướng mạo hung ác, thống trị những loài quỷ không được làm điều ác, bắt chúng làm việc lành tích thêm công đức. Từ đó quỷ có thể thoát ra con đường ma ác, sớm đi sinh cõi Trời. 

Ngoài ra, sử sách còn ghi thêm một câu chuyện rằng có lần Bồ tát đi trên đường cứu độ, thì bị quỷ vương chặn đường, xuất hiện trước Bồ tát với tướng mạo răng nanh dài nhọn hoắt. Bồ Tát lúc này không ra tay mà lại biến hóa thành tướng mạo giống vị quỷ vương kia, khiến vị quỷ vương khiếp sợ liền hóa phép đầu đội 3 ngọn núi. Bồ tát cũng hóa phép đôi 3 ngọn núi to hơn. Quỷ vương thấy vậy liền hóa lưỡi lè dài tới ngực nhưng Bồ Tát lại còn thè lưỡi dài qua ngực. 

Quỷ vương khi biết bản thân gặp đối thủ mạnh, liền bỏ chạy ngay sau đó. Vì vậy khi thực hiện nghi lễ “xô giàn thí thực” trong lễ hội làm chay, chúng chợ, cúng chùa, trẻ sẽ cố tranh nhau lấy được lưỡi ông Tiêu. 

Bởi vì lưỡi của ông Tiêu là một linh vật rất thiêng, dùng để may thành bùa, lót gối hoặc kê cổ cho trẻ con được ngủ ngon và không bị yêu, ma chọc phá. Bởi đến cả quỷ vương còn sợ hãi trước tướng mạo khác của Bồ Tát chứ đừng nói đến cả những yêu quỷ, tất cả đều sợ hãi trước oai phong của Tiêu diện đại sĩ. 

IV. Tại sao các ngôi chùa chiền lại không thể thiếu tượng tiêu diện đại sĩ?

Hình tượng ngài Vi Đà (bên trái) và ngài Tiêu Diện (bên phải) 

Khi nhắc đến hình tượng Ác và Thiện luôn có nhiều luồng ý kiến khác nhau. Có ý kiến cho rằng, chùa là nơi phật tử hướng đến con đường lương thiện nên chỉ cần thờ tượng Vi đà là đủ, tại sao lại thờ thêm tượng Tiêu diện đại sĩ. Thắc mắc này được giải thích như sau: 

Thế giới luôn tồn tại song song ánh sáng và bóng tối và nơi chùa chiền cũng vậy. Ở đó ma quỷ và những thế lực xấu xa sẽ ảnh hưởng đến con đường sáng ta đi. Nếu chỉ có phật vi đà e rằng sẽ không thể xua tan hết được thế lực này. Bởi thế phải có Tiêu diện đại sĩ mạnh mẽ, oai phong và dữ tợn mới có thể xua đuổi đi ma quỷ ngay tức khắc. Khi đó ma quỷ sẽ chạy đi tránh tới nơi có ánh sáng, nhờ đó mà được cứu rỗi quay về hướng thiện. 

Bồ Tát Quan Thế Âm chính là người dẫn dắt ma quỷ sớm được lên cõi Trời. Bởi người không muốn thấy ma quỷ bước tiếp trên con đường tạo nghiệp. 

Việc xuất hiện cùng lúc 2 hình tượng dữ dằn và hiền từ trên bàn thờ các ngôi chùa vì đó chính là cuộc sống đời thường thực tế hiện nay. Có người khi ta dùng những lời nhẹ nhàng, bao dung cùng với những cử chỉ yêu thương sẽ có thể cảm hóa hoặc dạy dỗ được. Nhưng cũng có những người khi dùng lời nói và hành động nhẹ nhàng sẽ không có tác dụng. Cụ thể hơn đó là những người ngang bướng, không nghe lời Phật dạy. Những người như vậy phải dùng thái độ dữ hơn và hành động trừng trị để dạy dỗ mới có hiệu quả. 

Ở nước ta, trong các chùa Phật giáo theo phái Nam Tông và Khất Sĩ thường không thờ tượng hộ pháp vi đà, chỉ có chùa Phật giáo phái Bắc Tông sẽ có thờ 2 vị thần này, một vị đại diện cho Thiện và một vị là Ác Thần. 

Thiện thần giúp cho chúng sanh sớm được Niết bàn, dạy chúng sanh sống tốt tăng tích đức. Ác thần có nhiệm vụ chuyên trừng trị những người muốn phá hoại Phật giáo, những người tu hành. Hai vị thần được đặt kế bên nhau trên bàn thờ. 

Thượng tọa Thiên Đạo có nói về việc thờ tượng thiện ác rằng: “Việc thờ tượng Ác thần và Thiện thần là thể hiện sự tồn tại của 2 mặt đối lập Thiện và Ác trong cuộc sống đời thường con người. Đây cũng được coi là sự giáo dục, nhắc nhở con người ăn ở hiền sẽ gặp lành. Ta không nên làm điều ác, khiến người khác đau khổ, làm nhiều việc thiện sẽ được Thiện thần bảo vệ, làm điều ác sẽ bị Ác thần trừng phạt thích đáng”

Như vậy, trên đây là những thông tin về Tiêu diệt đại sĩ mà Vật phẩm Phật giáo  tổng hợp được. Nếu còn có thắc mắc nào, bạn đừng ngần ngại mà hãy liên hệ với chúng tôi qua website vatphamphatgiao.com hoặc hotline 08.6767.1366 để được giải đáp nhanh nhất.  

Nam Mô A Di Đà Phật.