Bát Hương (Nhang)

Trong mỗi gia đình người Việt đều có bàn thờ để thờ cúng tổ tiên dù giàu hay nghèo. Việc sắp xếp vị trí các bát hương liên quan đến tâm linh, tín ngưỡng văn hóa người Việt. Do đó, nên bài trí bát hương trên bàn thờ như thế nào? Ý nghĩa của bát hương nằm ở trên bàn thờ? Bài viết sau đây của Vật phẩm Phật giáo sẽ giải đáp tất cả thắc mắc trên.

Bát hương nhang lưu ly miệng thẳng, đế đồng vàng, chữ Phật nổi

I. Ý nghĩa của bát hương

Bát hương còn tên là bát nhang thờ là nơi hội tụ giác ngộ, tâm thức. Theo truyền thống, mỗi khi gia chủ thắp hương thì đây là lúc họ gửi đến tổ tiên của mình những lời mong mỏi, cầu chúc gửi đến tổ tiên.

Bát hương là biểu tượng văn hóa, đóng vai trò quan trọng trong việc nhận thức của mỗi người. Trong mỗi góc thờ tự, chúng ta có thể thiếu mâm cúng, đồ lễ những không thể nào thiếu bát hương được.

Ý nghĩa của bát hương nhang không chỉ dừng lại ở giá trị vật chất hay tinh thần, mà nó còn mang giá trị truyền thống cha truyền con nối, con cháu bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.

>>> Dầu đốt đèn không khói là gì và có lợi cho sức khỏe như thế nào?

II. Cách đặt bát hương ở trên bàn thờ

Bát hương là vật linh thiêng dùng thờ cúng trong gia đình Việt, biểu hiện Tâm linh trên ban thờ. Đây là nơi mỗi khi thắp hương tưởng niệm, gửi lòng thành kính vào cõi vô hình, cầu cúng tới tổ tiên, các vị thần linh. Trong mỗi gia đình, tùy theo trách nhiệm của con trưởng, con thứ… mà thờ phụng. Thông thường sẽ có 3 cấp bậc thờ cúng:

• Thờ Thần gồm có thờ thổ công, thần tài, long mạch, tiền chủ những vị cai quản mảnh đất gia chủ cư ngụ, cầu giúp bình yên.
• Thờ Phật cầu mong sự bình an thanh thản đến với gia đình, hóa giải tai ương.
• Thờ gia tiên, trong trường hợp nếu thờ tổ tiên họ tộc bên ngoại (bên đó không có người thừa tự) thì phải lập bát hương và bàn thờ khác.

Cách đặt bát Hương trên bàn thờ gia tiên phải tuân theo nguyên tắc của từng địa phương. Đây là nơi giáng của các hương linh, thánh, thần tổ tiên và thể hiện sự thành kính của gia chủ đối với cõi âm. Bát hương có sự phân chia riêng cấp bậc giữa “quan lại” và chúng dân.

Bát hương sứ trắng hoa sen hồng lá xanh nhiều kích cỡ

>>> Cốc nước thờ phật: Ý nghĩa và cách chọn phù hợp

III. Cần đặt bao nhiêu bát hương trên bàn thờ mới đúng?

Trên bàn thờ, có nhiều cách đặt bát hương và thờ khác nhau, nhưng theo Thông thư gia bảo của chi phái họ Nguyễn Chính Tộc hương thôn Trà Khê thì bát hương ở trên bàn thờ thường ứng với các số lẻ: 3 – 7 – 12. Bởi vì, con người sống đều trải qua: Sinh – Lão – Bệnh – Tử, sau khi mất đi thì sẽ ứng với: Quỷ – Khốc – Linh – Thính. 

Sau khi con người chết đi, nhờ tiếng Khóc (Khốc), nhờ sự thờ cúng của con cháu mà thành Linh thiêng (Linh). Khi hết 49 ngày, rồi hết 100 ngày thì vong sạch sẽ được đưa vào chùa, nghe tụng kinh để cứu rỗi siêu thoát nên Thính. Bát hương cũng ứng với từng chữ như thế.

Với người dân ở vùng đồng bằng Bắc bộ thường đặt 3 bát hương trên đế Tam sơn trên một bàn thờ. Khi đứng từ ngoài nhìn vào, ba bát hương phải được xếp theo bà tổ cô bên trái, thổ công chính giữa và gia tiên nằm bên phải. Trong đó, bát hương thờ thổ công bao giờ cũng phải to hơn 2 bát kia và được đặt ở vị trí cao hơn.

Nhiều nhà đặt quá nhiều bát hương ở trên bàn thờ là không đúng cách, không tổ hợp được sức mạnh Tâm linh. Hoặc là, theo thời gian số người đã mất trong nhà thì gia chủ tăng lên thì trên bàn thờ bày cho đủ để số bát hương (cho Tổ tiên, Kỵ, Cụ, Ông bà, Bố mẹ,…).

Mặt khác, gia chủ cũng không được dán giấy ghi rõ bát hương nào thờ Thần, bát nào thờ Tổ tiên hay thờ ai cụ thể. Bởi đây là việc làm trịnh thượng, vô tình đã “phạm thượng” với người bề trên bởi người trần, con cháu không có quyền quy định cho chỗ đi về cho Thần linh và ông bà tổ tiên!

Bát hương hoa sen chữ Phật đồng vàng đường kính 20.5 cm

IV. Cách bốc và cách sử dụng bát hương

Người trong gia đình như chồng hoặc vợ, bố mẹ là người bốc bát hương tốt nhất. Khi bốc thì chân tay phải sạch sẽ và thành tâm. 

Cần phải lau rửa sạch bát hương sau khi mới mua về. Có thể sử dụng gừng giã nhỏ và rượu trắng hoặc tráng bằng nước sôi để lau rửa, tẩy trừ những uế tạp ở bát hương. Sau đó, để ráo nước hoặc dùng khăn khô khác lau lại .

Khi bốc bát hương thì lần lượt bốc từng nắm tro đặt vào, không nên ấn hay nén chặt tro. Theo văn hóa, thường đếm số theo “sinh, lão, bệnh, tử”, khi đến nắm cuối cùng gần miệng bát sẽ dừng lại ở số “sinh”. Trước khi bốc bát hương cần phải khấn nhỏ là “Con là … (họ tên)… xin bốc bát hương cho thần linh/gia tiên…

Sau khi bốc bát hương xong, gia chủ đọc Kinh hay Chú Mật Tông để an vị bát nhang. Với những người bốc bát hương cần đầu, cần cắm cây chữ Thọ bằng đồng để thắp hương vòng; cắm 3 hay 9 cây nhang tùy bát.

Lúc an vị bát hương, cần đặt ngay ngắn sao cho mặt nguyệt (lưỡng nghi) nằm trên trục vuông góc và nằm chính ở vị trí giữa theo hướng bàn thờ.

Kết thúc nghi thức, gia chủ cần vệ sinh sạch sẽ bàn thờ, tránh để sót uế tạp. Thông thường, vào ngày 20 và 30 tháng Chạp, mỗi khi sắp xếp lại bàn thờ vào dịp cuối năm đón tết, gia chủ không được phép dịch chuyển bát hương. Đồng thời khi vệ sinh bát hương hay bài vị, gia chủ lấy khăn sạch thấm rượu pha gừng hoặc nước hoa lau cho sạch.

Nếu bát hương có quá nhiều chân nhang, gia chủ nên rút bớt, chỉ để lại 5 chân và xử lý sạch sẽ số chân nhang còn lại. Trường hợp cần phải bỏ bát hương đi ví dụ như bát hương của bàn thờ vong thì tốt nhất nên đặt trên miếng xốp rồi thả xuống sông suối. Những bát hương này nếu xử lý không đúng cách sẽ mang lại vận rủi đến cho bạn và gia đình.

Bạn cũng chú ý nên mở rộng cửa, thắp đèn, rót nước, rót rượu rồi mới thắp hương và khấn cúng. Nên thắp 3 hoặc 5 nén hương, tránh cho việc thắp quá nhiều hương mở đường cho Thập loại chúng sinh tìm đến tạo phiền toái cho gia thần, tổ tiên.

Trong suốt quá trình thắp hương, cây hương phải được cắm ngay ngắn và cháy đều. Gia chủ tuyệt đối không được cắm chồng các chân hương lên nhau để phòng hỏa hoạn do các lớp thô và thanh mới.

Bát nhang lưu ly bọc đồng, hoa sen nổi DGKD

V. Lưu ý khi đặt bát hương trên bàn thờ

Mỗi gia đình có thể đặt số bát hương vào các vị trí khác nhau tùy vào từng trường hợp. Tuy nhiên, cần phải lưu ý những điều sau khi đặt bát hương trên bàn thờ: 

• Chọn bát hương có kích thước phù hợp. Thông thường, kích thước phù hợp nhất của bát hương giữa là đường kính 20 – 24cm, mỗi bát hương 2 bên có kích thước đường kính khoảng 18cm. 
• Không tự ý dịch chuyển vị trí của bát hương trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nếu gia chủ chuyển nhà cũng cần phải có thầy phong thủy hay thầy cúng làm lễ di chuyển bát hương.
• Vệ sinh bát hương thường vào ngày 23 tháng chạp hàng năm, gia chủ cần chú ý nên vệ sinh bằng nước sạch và giẻ riêng. Khi rút chân hương cần từ từ, tránh để tàn hương rơi vãi và để lại số hương trên bát là số lẻ. 

Bát hương sứ trắng hoa sen xanh

VI. Mua bát hương ở đâu chất lượng tốt nhất?

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều cơ sở cung cấp bát hương với nhiều chất liệu, đa dạng hình dạng, mẫu mã. Để đảm bảo mua được bát hương như ý, đẹp, giá tốt thì bạn có thể tham khảo và lựa chọn các sản phẩm tại Vật phẩm Phật giáo.

Đây là đơn vị chuyên cung cấp các sản phẩm thờ cúng chất lượng tốt nhất, được thực hiện bởi các nghệ nhân có tay nghề cao, đảm bảo được sự tinh tế và tính thẩm mỹ. Từ đó, mang đến cho quý khách hàng những sản phẩm chân thực, sắc nét nhất, tạo sự hài lòng đến mọi người.

Để được tư vấn chi tiết hơn về các sản phẩm về bát hương nhang đẹp, chất lượng hay các sản phẩm thờ cúng khác, bạn có thể liên hệ ngay với Vật phẩm Phật giáo thông qua hotline 08.6767.1366 hoặc truy cập website vatphamphatgiao.com để được nhân viên tư vấn nhiệt tình và nhanh nhất.